Jan-Kees Helderman zoekt naar een nieuwe governmentality, één die past bij de decentralisaties en de kwesties die spelen in het sociaal domein. De decentralisatie is de meest ingrijpende hervorming in het sociaal domein van de naoorlogse verzorgingsstaat.

Wat is er aan de hand?
Met de decentralisaties hebben we een nieuw narratief: nabij, eigen kracht, sociale basis, integraal, maatwerk. Er ontstaat een verwachting dat iedereen zich anders gaat gedragen. De afgelopen jaren is gebleken dat niets minder waar is. Er waren voorheen al patronen hoe mensen en instituties zich tot elkaar verhouden, dat is zo gebleven. De hiërarchie van de gecentraliseerde verzorgingsstaat is gebleven. In het nog altijd aanwezige new public management is controleren van overheid, verzorgden en verzekeraars de norm gebleven.

We kijken elkaar niet meer in de ogen
Ik sprak van de week een collega en ze vertelde dat ze blij is niet in de gemeente te wonen waar ze werkt. Dat hoor ik de afgelopen jaren vaker. We moeten er niet aan denken dat we een “klant” tegen komen. Daarmee verliezen we volgens Jan-Kees ons empathisch vermogen. Je hoeft elkaar niet meer te zien, want je hebt een contract. Je hebt een prestatie te leveren en als je dat niet doet krijg je een boete. Met de toeslagen affaire en nu recent met de WIA, zien we dat dit desastreuze gevolgen heeft voor de relatie overheid-burger.

Hoe dan?
Een denkrichting kan zijn om relationeel te contracteren. Een voorbeeld is dialooggerichte aanbesteding. Dit biedt ruimte voor de niet voorspelbare werkelijkheid. Het biedt ook ruimte voor input vanuit de praktijk  Relationeel contracteren leidt tot nieuwe vormen van professionele verantwoordelijkheden. Daarover in de lezing tijdens het LCGW festival 2025 meer.

Tijdens de lezing van Jan-Kees Helderman hoor je meer over zijn motivatie waarom beleid en uitvoeren meer samen moeten gaan. Kom je ook 27 maart naar Deventer? Dat zou goed zijn.